19 Haziran 2018
NEFRET SÖYLEMLERİNDEN KAÇINILMALI, HABER YORUM AYRIMI AÇIKÇA YAPILMALI
KİŞİSEL FİKİRLERİN HABERLERDE YERİ OLMAMALI
TEMEL GAZETECİLİK İLKELERİNE BAĞLI KALINARAK GAZETECİLİĞİN İTİBARI VE KALİTESİ KORUNABİLİR
Medya Etik Kurulu (MEK), temel gazetecilik ilkelerine bağlı kalmaları durumunda, ülkedeki gazeteciliğin itibarının ve kalitesinin korunabileceğine dikkat çekerek medya mensuplarının meslek ilkelerine uymaları çağrısını yineledi.
Nefret söylemlerinin genel olarak medyada zaman zaman tekrarlanan etik dışı ve sorumsuz bir habercilik türü olduğunu, bu tür haberlerin ani ve acı sonuçlar yaratabileceğini, belirli bir kişi veya gruba yönlendirilmiş bu tür söylemlerin habercilik etiğine aykırı olduğunu kaydeden Medya Etik Kurulu, haberlerde bundan kaçınılması gerektiğini vurguladı.
Tüm haberlerde kişisel fikirlerin yeri olmadığını kaydeden MEK, haber ve yorum ayrımının mutlaka yapılması, gazetecilerin kamu oyunun bilme hakkı dışında hiçbir çıkara hizmet etmemeleri, temel insan haklarını korumaları gerektiğini anımsattı.
Medya Etik Kurulu gerçekleştirdiği olağan toplantısında iletilen şikayetleri değerlendirdi.
Son zamanlarda, medyada yer alan bir annenin çocuğunu bıçaklayarak öldürdüğü iddiasıyla, medya kuruluşlarında ve özellikle sosyal medyada alan olay ve ondan sonraki mahkeme süreci ve yaşanan gelişmelerle ilgili haberler konusundaki şikayetleri değerlendiren Medya Etik Kurulu, gazetecilerin uyması gereken evrensel etik ilkelerini anımsattı.
Buna göre, Gazeteciler, çalışmalarında ayrımcılık ve düşmanlıktan arınmış olmalı; haksızlığa, manipülasyona, tektipleştirmeye veya nefret söylemine yol açmamalı; haberi yorumdan ayırmak konusunda büyük dikkat göstermelidirler.
Gazeteciler bilgi toplama, haberleştirme ve yorumlama konusunda dürüst, adil olmalıdırlar. Bağımsız davranmalı ve kamu oyunun bilme hakkı dışında hiçbir çıkara hizmet etmemelidirler.
Gazeteciler, toplumdaki diğer insanlar gibi, kuvvetli siyasi ve ideolojik görüşlere sahip olsalar da, bu görüşler habercilik süreçlerine dahil olmamalıdır. Kişisel fikirlerin veya siyasi inançların haberlerde yeri yoktur. Gazeteciler yazdıklarının fikir veya yorum olduğunu, olgulara dayalı haberlerle karıştırılmaması için, net bir şekilde belirtmelidir.
Gazeteciler, kaynaktan edindiği iddiaların doğruluğundan emin olmalıdır. Kaynağın kamuoyunun gözünde güvenilir olup olmadığına bakmaksızın, bu iddiaları destekleyecek belgeler istemelidir, araştırmalar yapmalıdır.
İsimsiz Kaynak, soyut kaynaklar vererek hazırlanan haberlerin sık sık bilginin manipülasyonuna ve kanıtlanmamış iddialara veya söylentilere yol açtığı göz önünde tutularak etik ilkeler uyarınca, özel koşullar olmadığı sürece, bütün kaynakların ismi verilmelidir.
MEK KKTC’de Medya Etik Kurulu Deklerasyonuna imza koyan medya kuruluşlarının da gazetecilik meslek ilkelerine uyacakları taahüdünde bulunduklarını bu ilkeler arasında şu maddelerin bulunduğuna dikkat çekti:
“Gazetecinin temel görevi, gerçekleri nesnel bir biçimde, çarpıtmadan, sansürlemeden aktarmaktır.
Gazeteci, demokratik değerlere ve insan haklarına aykırı yayın yapmamalıdır.
Haber, yorum ve görüşler okur ve izleyicinin yayının niteliğini anlayabilmesini sağlayacak biçimde, açıkça birbirinden ayrılmalıdır.
Basın yayın organları masumiyet karinesine saygılı olmalı, suçluluğu yargı kararıyla sabit olmadıkça herhangi bir kişiyi suçlu ilan edecek yayın yapmaktan kaçınmalıdır. Yargı süreci devam eden davalarda iddialar ve savunmalar adil ve dengeli biçimde aktarılmalıdır.
Zanlıların, sanıkların ve mahkûmların yakınları, işlenen fiille açıkça ilgili bulunmadıkça ve olayın doğru anlaşılması için gerekli olmadıkça teşhir edilmemelidir.”
MEK, Deklerasyona imza koymayan medya kuruluşlarının ve özellikle yeni medya alanında yayın yapan ve gazeteci iddiasında olan herkesin söz konusu kurallara uymasının meslek onuru ve kalitenin korunması açısından zorunlu olduğuna vurgu yaptı.
MEDYA ETİK KURULU