Haberde, İnternet Gazeteciliği Deklarasyonu’nun 3. maddesi olan “Başka bir medya kuruluşundan alınarak yayımlanan haberlerde kaynağın belirtilmesi ve medya kuruluşunun kendi imkânlarıyla ürettiği özel haberlerin tamamının kullanılmayıp, haberi üreten medya kuruluşuna link verilmesi esastır” ilkesine aykırı hareket edilmiştir.
Gazeteciliğin temel ilkelerinden biri olan şeffaflık ilkesi de ihlal edilmiştir. Özerdağ ile yapılan röportajın, Kıbrıs Postası TV’de Ulaş Barış tarafından sunulan programda yapıldığı bilinmesine rağmen bu bilginin paylaşılmaması, gazetecilik prensiplerine aykırıdır. Bu durum aynı zamanda fikri mülkiyet haklarının ihlali olup, gazetecilikte adil rekabeti de zedelemekte ve medya sektörünün etik bütünlüğüne zarar vermektedir.
Yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde, Medya Etik Kurulu, Ada News adlı haber portalını oy birliğiyle uyarma kararı almıştır. Bir başka haber kurumuna ait haberler, emeğe ve fikri mülkiyet haklarına saygı çerçevesinde değerlendirilmeli ve haberi üreten kuruluşa mutlaka atıf yapılmalıdır. Tüm medya organlarını, haber kaynaklarını açıkça belirtmeye ve gazetecilik etik ilkelerine bağlı kalmaya davet ediyoruz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Medya Etik Kurulu
Karar 152
Bugün Kıbrıs adlı internet gazetesinde yayımlanan ve İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’un şikayeti üzerine “Krediyle Arsa, YAPSAT’la Servet” adlı haberde inceleme yapan Medya Etik Kurulu, söz konusu haberde herhangi bir etik ihlal veya gazetecilik ilkelerine aykırı bir bulguya rastlanmamıştır. İnceleme sonucunda, ilgili haberin etik kurallara uygun olduğuna oybirliği ile karar verilmiş ve başka bir işlem yapılmasına gerek duyulmamıştır.
Medya Etik Kurulu, 18 Aralık 2024 tarihli “Bugün Kıbrıs” internet gazetesinde Ayşemden Akın imzasıyla yayımlanan, “Krediyle Arsa, YAPSAT’la Servet” başlıklı ve İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’a yönelik iddiaları içeren haber hakkında, bizzat Bakan Oğuz’dan gelen şikâyeti değerlendirmiş ve haberi Gazetecilik Meslek İlkeleri açısından incelemeye almıştır.
Bakan Dursun Oğuz ve gazeteci Ayşemden Akın’ın görüşlerini dinleyen Medya Etik Kurulu, yapılan incelemede gazetenin tarafların görüşlerine başvurduğunu ve İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’un açıklamalarına detaylı şekilde yer verdiğini tespit etmiştir. Bakan Oğuz’un hem kurul hem de gazeteyle paylaştığı belgelerin, kişisel verileri koruma hassasiyetiyle yayımlanmamasının makul olduğu değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 3. maddesi olan “Haber, yorum ve görüşlerin açıkça birbirinden ayrılması” ve 4. maddesi olan “Tarafların görüşlerine yer verilmesi ve nesnel haber yapılması” ilkelerine uygun hareket edildiği görülmüştür.
Dünyada siyasiler başta olmak üzere, kamuya mal olmuş kişilerle ilgili konular her zaman yüksek haber değeri taşır. Burada da bir bakan ile ilgili iddiaların araştırılarak, kanıtlar üzerinden haber yapılması oldukça anlaşılırdır. Bu bağlamda, Medya Etik Kurulu, haberin Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 22. maddesinde yer alan “Özel yaşamın gizliliği esastır. Üstün bir kamu yararı olmadıkça veya kişinin rızası alınmadıkça özel yaşamın gizliliğini ihlâl eden habercilik yapılmamalıdır” ilkesine de uygun olduğunu belirlemiştir.
Gazeteci, haberini yaparken birçok farklı kaynaktan verilerini doğrulatma sorumluluğu taşır. Medya etiğinin gelişmesi ve demokrasinin temel noktalarından biri de habere ulaşma hakkının korunmasıdır. Bu noktada Bakan Oğuz’un gazeteci Ayşemden Akın’ın sorularına yanıt vermesi ve veri paylaşması, takdir edilmesi gereken bir tutumdur. Demokratik toplumlarda beklenen bu tutuma rağmen, bir gazetecinin suç içermeyen bir haberle ilgili polise ifade vermek zorunda bırakılması, medya etiği, basın özgürlüğü ve demokrasi açısından ürkütücüdür.
Bakan Dursun Oğuz, haberin içeriği ile başlığının örtüşmediği ve mağduriyet yarattığı yönünde de şikâyetini dile getirmiştir. Haber başlıklarının gazetecilik açısından büyük öneme sahip olduğunun bilinciyle yapılan değerlendirmede, söz konusu başlığın maksadını aşabileceği ve yönlendirme içerdiği tespit edilmiş; ancak başlığın basın özgürlüğü ve haber içeriği arasındaki denge dikkate alınarak, etik ihlal içermediği sonucuna varılmıştır.
Bu bağlamda, söz konusu haberde herhangi bir etik ihlal veya gazetecilik ilkelerine aykırı bir bulguya rastlanmamıştır. İnceleme sonucunda, ilgili haberin etik kurallara uygun olduğuna oybirliği ile karar verilmiş ve başka bir işlem yapılmasına gerek duyulmamıştır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Medya Etik Kurulu
Karar 151
Medya Etik Kurulu, çevrimiçi yaptığı toplantıda, rutin denetimleri sırasında tespit edilen haberleri değerlendirmiş ve Kamalı Haber Ajansı’nın etik ilkelere aykırı yayın yaptığını tespit ederek, ajansın kınanmasına karar vermiştir. Karar oy birliği ile alınmıştır.
Medya Etik Kurulu’nun web sitelerine yönelik rutin denetimleri sırasında, 13 Aralık 2024 tarihinde bazı haber sitelerinde yayımlanan ve Kamalı Haber imzasıyla servis edilen “Hırsız Kardeşler ve Suç Ortakları 300’e Yakın Giyim ve Aksesuar Çaldı” başlıklı haber tespit edilmiştir. Yapılan incelemede, söz konusu haberin Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin çeşitli maddelerini ihlal ettiği belirlenmiştir.
Haberde, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 4. maddesi olan Masumiyet Karinesi açıkça ihlal edilmiştir. Suçluluğu yargı kararıyla kesinleşmemiş kişilerin suçlu ilan edildiği görülmüştür. Basın etiği gereği, mahkeme kararı olmadan kimse suçlu ilan edilemez.
Ayrıca, haber içeriği Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 22. maddesinde belirtilen kişilik haklarını da ihlal etmektedir. Haberde, ismi geçen kişilerin onuru zedelenmiş ve mahkeme kararı olmadan kamuoyunda suçlu algısı oluşturulmuştur.
Bu ihlaller nedeniyle, Medya Etik Kurulu olarak Kamalı Haber’e kınama kararı verilmiştir. Kurulumuz, Kamalı Haber’e abone olan gazetelere, çalışma yöntemlerini gözden geçirmeleri ve etik dışı haberlere tevessül etmemeleri çağrısında bulunmaktadır. Bu tür habercilik, gazetecilik ilkelerine aykırıdır ve mesleki saygınlığa zarar vermektedir.
Kurulumuz, söz konusu haberin erişimden kaldırılmasını ve/veya isimlerin kapatılmasını talep ederken, tüm medya kuruluşlarını etik kurallara uygun ve sorumlu gazetecilik yapmaya davet etmektedir.
Medya Etik Kurulu
5 Aralık 2024 tarihinde Kıbrıs Türk Haber Sitesi’nde yayımlanan “Güneyden Sonra Kuzey’de de Davalar Sırada!” başlıklı haberle ilgili olarak, haberde ismi geçen kişinin avukatı İzzi Okray tarafından Medya Etik Kurulu’na bir şikâyet dilekçesi iletilmiştir. Kurulumuz, söz konusu haberle ilgili değerlendirme yapmış ve Kıbrıs Türk Haber Sitesi’nin yayımladığı haberin Gazetecilik Meslek İlkeleri’ne aykırılıklar içerdiğini tespit etmiştir.
Medya Etik Kurulu’nun yaptığı incelemede, haberde Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 4’ünc maddesi olan “Masumiyet Karinesi” ilkesinin açıkça ihlal edildiği belirlenmiştir. Haber içeriğinde, ismi geçen kişinin suçu kesinleşmemiş olmasına rağmen suçlu ilan edildiği anlaşılmıştır. Bu durum, ilgili kişinin kişilik haklarını zedelemekte ve kamuoyunda mahkeme kararı olmadan suçlu algısı yaratmaktadır. Basın etiği, bireylerin haklarının korunmasını ve kişilik haklarına saygıyı zorunlu kılar. Yargı kararıyla suçluluğu sabit olmadıkça, hiç kimsenin suçlu ilan edilemeyeceği ve adil yargılanma hakkına sahip olduğu gerçeği, basın etiğinin temel ilkelerindendir.
Öte yandan, haberdeki iddiaların doğruluğu teyit edilmeden yayımlandığı da görülmektedir. Bu durum, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin ilk maddesi olan “Nesnellik ve Tarafsızlık” maddesine aykırılık içermektedir. Haberlerin, doğruluğu kanıtlanmış bilgilere dayanması ve tarafsız bir biçimde sunulması gerekmektedir. Haberin bu şekilde yayımlanması, kamuoyunu yanıltıcı nitelik taşımaktadır.
Yukarıda belirtilen ilgili maddeler çerçevesinde, Kurulumuz oy birliğiyle Kıbrıs Türk Haber Sitesi’ne uyarı verilmesine karar vermiştir. Ayrıca, söz konusu haberin masumiyet karinesine aykırı olduğu, kişilik haklarını ihlal ettiği ve nesnellik ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle erişimden kaldırılması ve İnternet Gazeteciliği Deklarasyonu’nun 11. maddesi olan “tekzip ve cevap hakkına saygı gösterilmesi” ilkesine dayanarak, avukat İzzi Okray tarafından talep edilen tekzip metninin gazetede yayımlanması gerektiği yönünde çağrıda bulunma kararı almıştır.
Saygılarımızla
Medya Etik Kurulu
Karar 150
Medya Etik Kurulu, çevrimiçi yaptığı toplantıda, Avukat İzzi Okray tarafından kurula gönderilen şikayet dilekçesini değerlendirmiş ve Kıbrıs Türk adlı Haber Sitesi’nin etik ilkelere aykırı yayın yaptığını tespit ederek, kurumun uyarılmasına karar vermiştir. Karar oy birliği ile alınmıştır.
Medya Etik Kurulu, yeniden yapılanma sürecinin ardından, kurumsal paydaşlarla iş birliklerini güçlendirme ve diyalog yollarını artırmak amacıyla nezaket ziyaretlerine başladı. Bu kapsamda bugün gerçekleştirilen ilk ziyaretler, Polis Genel Müdürlüğü ve Yayın Yüksek Kurulu’na yapıldı.
Kurul Başkanı Aysu Basri Akter, Kurul Başkan Yardımcısı Çağdaş Öğüç ve Kurul Üyeleri Yetin Arslan ile Nezire Gürkan, Polis Genel Müdürlüğü ve Yayın Yüksek Kurulu ile olası iş birliklerini ele alarak, medya etiği ve kurumların toplumsal sorumlulukları konularında görüş alışverişinde bulundu.
Polis Genel Müdürlüğü’nde, Polis Genel Müdürü Kasım Kuni, Polis Genel Müdür Birinci Yardımcısı Ali Adalıer ve Polis Basın Subayı Müfettiş Yılmaz Hacıoğulları tarafından karşılanan heyet, medya etiği ve haber kaynağı olarak Polis Basın Subaylığı’nın medyadaki rolü üzerine görüşme gerçekleştirildi. Yayın Yüksek Kurulu ziyaretinde ise Başkan Feyzi Hansel ve Kurul Üyeleri Yasemin Saban, Hüseyin Gürlek ile medyanın denetimi ve etik standartlarının yükseltilmesi konuları ele alındı.
Medya Etik Kurulu tarafından yapılan açıklamada, ziyaretler sırasında ele alınan konuların kurumlar arası iş birliklerini ve medya etiğini güçlendirme konusunda önemli olarak nitelendirilirken, medya sektöründe şeffaflık, hesap verebilirlik ve etik standartların korunması ve geliştirilmesi için çalışmaların devam edeceği bildirildi.
Medya Etik Kurulu, medyada yer alan mahkeme haberlerinde çok sık ihlal edilen “masumiyet karinesine saygı” ilkesiyle ilgili yeni bir kınama kararı yayımladı.
Kıbrıs Manşet adlı internet haber sitesinde, Kamalı Haber imzasıyla 4 Aralık 2024 tarihinde yayınlanan “Uyuşturucu zanlılarına 7 gün tutukluluk”, “Lefkoşa’da Bıçaklı Saldırı: Tutuksuz Yargılanacak”, “CÖŞ Ekipleri Şüphelendi, Üzerinden Uyuşturucu Çıktı” ve “Kaçak Zanlı Mahkemeye Çıkarıldı” başlıklı haberlerin tamamının, Gazetecilik Meslek İlkelerinin “basın yayın organları masumiyet karinesine saygılı olmalı, suçluluğu yargı kararıyla sabit olmadıkça herhangi bir kişiyi suçlu ilan edecek yayın yapmaktan kaçınmalıdır. Yargı süreci devam eden davalarda iddialar ve savunmalar adil ve dengeli biçimde aktarılmalıdır” diyen 4. maddesini açıkça ihlal ettiği gerekçesiyle, Kıbrıs Manşet ve Kamalı Haber Ajansı’nı oybirliği ile kınama kararı almıştır.
Medya Etik Kurulu, özellikle mahkeme haberlerinde yapılan bu hak ihlalinin, popüler olma, daha fazla okunma uğruna yapılan ve kabul edilemez bir ihlal olduğuna vurgu yaparak, suçluluğu kanıtlanana kadar herkesin suçsuz olduğu ilkesini bir kez daha hatırlattı. Kurul, hakkında henüz hüküm verilmemiş kişilerin “suçlu” değil, “zanlı” olduğunu, bu kişilerin açık isim ve fotoğraflarının yayınlanmasının temel haklara saldırı olduğunu vurgulayarak, Kıbrıs Manşet ve Kamalı Haberi söz konusu haberlerle ilgili uygun düzenlemeyi derhal yapmaya ve meslektaşları medya etik ilkeleri konusunda daha hassas ve duyarlı olmaya çağırdı.