Medya Etik Kurulu, dün akşam gerçekleştirdiği toplantıda yeni atamaları ve yönetim değişikliklerini belirlemiştir. Görev süresi dolan Kurul Başkanı Dr. Bekir Azgın’a değerli katkıları ve yıllardır gösterdiği özverili liderliği için teşekkür edilmiş; boşalan Kurul üyeliğine Halil Davulcu, Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği Başkanlığı’na seçilen Efdal Keser’in yerine ise Nezire Gürkan atanmıştır.

Aynı toplantıda, Medya Etik Kurulu’nun yeni Başkan ve Başkan Yardımcısı da belirlenmiştir. Yapılan oylama sonucunda Aysu Basri Akter Medya Etik Kurulu Başkanlığı görevine, Çağdaş Öğüç ise Başkan Yardımcılığı görevine getirilmiştir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Medya Etik Kurulu
27 Kasım 2024

Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği’nin basına ilettiği bir açıklamanın, öncelikle Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) tarafından etik kurallara uygun olmadan dolaşıma sokulması ve sonrasında birçok basın kurumu tarafından yayımlanması hakkında Kurulumuza bir şikayet başvurusu yapılmıştır. Medya Etik Kurulu, söz konusu haberle ilgili yaptığı incelemede, TAK ve haberi yayımlayan basın kuruluşlarının hasta mahremiyetini ve gazetecilik etik ilkelerini ihlal ettiği sonucuna varmıştır.

Haberde adı geçen bir kişinin şikayeti üzerine yapılan inceleme sonucunda, haberin TAK aracılığıyla tüm basın kurumlarına dağıtıldığı ve hasta mahremiyetini ihlal ettiği tespit edilmiştir. TAK’ın “KTTB: Bir hekimin idari mevkiinde uyguladığı bir eylem veya davranışı ile ilgili bir soruşturma yetkisine sahip değiliz” başlıklı haberi, 22 Ekim 2024 tarihinde tüm abonelerine servis edilmiştir.

Evrensel Hasta Hakları’na göre, her bireyin sağlık bilgileri gizli tutulmalı ve mahremiyetine saygı gösterilmelidir. Bu çerçevede TAK ve haberi yayımlayan basın kuruluşlarının bu özel sağlık bilgilerini geniş bir medya ağı üzerinden kamuya aktarması, hasta haklarının ihlaline sebebiyet vermiştir. Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 22’nci maddesinde de belirtildiği üzere, “Özel yaşamın gizliliği esastır. Üstün bir kamu yararı olmadıkça veya kişinin rızası alınmadıkça özel yaşamın gizliliğini ihlâl eden habercilik yapılmamalıdır.”

Bu doğrultuda Medya Etik Kurulu, TAK ve haberi yayımlayan diğer medya kuruluşlarını uyarma kararı almıştır. Basın emekçilerinin kişisel mahremiyet ve hasta haklarına saygı göstermeleri ve toplumsal sorumluluklarına uygun hareket etmeleri gerektiğini hatırlatmak isteriz.

Uyarı alan medya kuruluşları şunlardır: Türk Ajansı Kıbrıs, arti392.com, gibriyagimedya.com, lefkehabertv.com, guncelkibris.com, halkinsesikibris.com, havadiskibris.com, kibrisgazetesi.com, kibrisligazetesi.com, kibrisgercek.com, kibrismanset.com, kibrisobjektif.com, kibrispostasi.com, meydankibris.com, topuzgazetesi.com, zimbahaber.com, zirvekibris.com, voicekibrishaber.com.

Son günlerde basında yer alan haberlerde Acil Durum Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi’nde yaşanan olaylarla ilgili adı geçen hemşirelerin isimlerinin açık bir şekilde verilmesi etik ilkelerin ihlaline yol açmaktadır. Medya Etik Kurulu olarak, bu tür haberlerin etik kurallara aykırı olduğunu ve hemşirelerin isimlerinin bu şekilde açıklanmasının yanlış olduğunu vurgulamak istiyoruz.

Gazetecilik Meslek İlkeleri, kişilerin mahremiyetini korumayı ve toplumda adalet duygusunu zedeleyecek davranışlardan kaçınmayı gerektirir. İlgili ilkelerde belirtildiği gibi, suçluluğu kanıtlanmamış kişiler hakkında yargı kararı olmadan kesin ifadeler kullanmak ve bu kişilerin isimlerini kamuya açık bir şekilde paylaşmak, hem kişisel hakların ihlali hem de masumiyet karinesi ilkesine aykırılıklar oluşturmaktadır. Bu durum, zanlı hemşirelerin ve ailelerinin onurunu zedeleme riski taşımakta, kamuoyunda yanlış bir algı oluşmasına neden olmaktadır.

Medya kuruluşlarının, kişi hak ve özgürlüklerini gözetmesi, masumiyet karinesine saygı duyması ve etik kurallar çerçevesinde hareket etmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, henüz yargı süreci tamamlanmamış olan bu kişiler hakkında yapılan yayınlarda adlarının açık bir şekilde verilmesi yanlıştır ve geri dönülemez zararlar doğurabilir.

Habercilikte doğru ve tarafsız bilgi sağlamak önemli bir gerekliliktir. Ancak bu gereklilik, kişisel hakların ihlal edilmesine veya bir kişinin toplum nezdinde mahkum edilmesine yol açmamalıdır. Suçluluğu kesinleşmemiş bireylerin isimlerini açıkça yayınlamak, bu kişilerle ilgili kamuoyunda önyargılı bir algı yaratır ve adil yargılanma hakkını tehlikeye atar.

Medya Etik Kurulu olarak, bu ve buna benzer konularda basın kuruluşlarını  sağduyulu davranmaya, etik kurallara bağlı kalmaya ve kişilerin onurunu koruyacak şekilde yayın yapmaya davet ediyoruz. Basın özgürlüğünün, etik değerler ve meslek ilkeleri çerçevesinde kullanılması gerektiğini bir kez daha hatırlatarak, tüm medya organlarının bu sorumluluğu üstlenmeleri gerektiğine inanıyoruz.

Medya Etik Kurulu

Güzelyurt’ta yaşanan son ölümlü kaza sonrası tamamen sosyal paylaşım sitelerine yönelik olarak hazırlanan fotoğraf ve videoların habercilik kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Medya Etik Kurulu kaza sonrası medyada yer alan haberleri değerlendirerek, haber başlığı altında veri üretenleri, medya etik kurallarına uymak yanında evrensel insan haklarına saygılı davranmaya davet etti.

Dijital platformda yayın yapan Gıynık Gazetesi’nin, 22 Ağustos tarihli haberini değerlendiren Medya Etik Kurulu, kaza ve çarpma anının görüntüleriyle birlikte kişilerin kaza sonrası durumlarınının hem fotoğraflarında hem de videolarında yansıtılmasının, Gazetecilik Meslek İlkelerinin 27.maddesinde belirtilen “kaza ve cinayet haberlerinde kan ve şiddet unsurları içeren fotoğraf ve görüntüler yayımlanmamalıdır” ilkesine açıkça aykırı olduğu gerekçesiyle, Gıynık Gazetesi’ni kınama kararı almıştır.

“Haberlerde kullanılan görüntü ve bilgilerin temel amacı üstün kamu yararına hizmet etmektir” ifadelerini kullanan Medya Etik Kurulu, açıklamasında, hayatını kaybetmiş ya da yaralı kişilerin ilk an görüntülerinin sansürsüz şekilde yayınlanmasının üstün bir kamu yararı içermediğinin aksine acı ve ölümden beslenen ilgiliyi artırma hedefiyle yaratılan kabul edilemez bir insan hakkı ihlali olduğunun altını çizdi.