Medya Etik Kurulu, “Kıbrıs Türk Haber” adlı internet gazetesi tarafından bugün yayımlanan ölümlü trafik kazası ile ilgili bir olay yeri fotoğrafına ilişkin inceleme yapmıştır. Söz konusu görselin, mağdurun yakınları başta olmak üzere genel kamuya saygısızlık teşkil ettiği ve gazetecilik etik ilkelerine aykırı olduğu tespit edilmiştir.

Fotoğrafın sosyal medyada paylaşılması, herhangi bir kamu yararı taşımamakta, aksine mağdurun ailesine ve yakın çevresine psikolojik zarar verme ihtimalini artırmaktadır. Bilinmelidir ki, bu fotoğraf kazada hayatını kaybeden bireyin internette arama yapıldığında bulunacak yegane fotoğraflarından biri olacak. Habercilikte temel amaç olan toplumun doğru bilgilendirilmesi ve kamu yararına hizmet edilmesi yerine, bu tür görsellerin şok etkisi yaratmak ve tıklama almak amacıyla kullanılması kabul edilemezdir.

Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 22. maddesi, bireylerin mahremiyet haklarının korunmasını ve özel hayatın gizliliğinin üstün kamu yararı olmadıkça ihlal edilmemesini açıkça vurgular. Bu ilkeye aykırı olarak yayımlanan görsel, hem etik hem de insani değerler açısından ciddi bir ihlal içermektedir.

Ayrıca, sosyal medya ve internet ortamında yayımlanan bu tür görüntülerin, reşit olmayan bireyler tarafından görülme ihtimali göz ardı edilemez. Bu durum, çocuklar üzerinde olumsuz psikolojik etkiler yaratma potansiyeline sahiptir. Çevrimiçi içeriklerin toplum üzerindeki etkilerini göz önünde bulundurmak bu noktada önem arz etmektedir.

Gazetecilik, toplumun doğru bilgilendirilmesi adına büyük bir sorumluluk taşır. Ancak bu sorumluluk, bireylerin haklarına zarar vermeden, mahremiyet ve insani değerler çerçevesinde yürütülmelidir. Yapılan değerlendirme sonucunda, Medya Etik Kurulu, “Kıbrıs Türk Haber” internet gazetesini kınama kararı vermiştir. Bu karar, medya organlarının etik ilkeler çerçevesinde hareket etmesini ve bireylerin mahremiyet haklarına saygı göstermesini bir kez daha hatırlatmaktadır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Medya Etik Kurulu

Medya Etik Kurulu, Kıbrıs Postası tarafından yayımlanan “4 Aylık Hayat Pahalılığı Oranına Göre En Düşük Kamu Maaşı 56 Bin 79 TL” başlıklı haberin, Avrupa Gazetesi’nin bugünkü nüshasında “İşte Maaşınız” başlığıyla izinsiz olarak yayımlanmasıyla ilgili Kıbrıs Postası Dijital Yayınlar Koordinatörü Canan Onurer’in şikayeti üzerine bir inceleme gerçekleştirmiştir.

Yapılan inceleme sonucunda, Avupa Gazetesi’nin, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 17 maddesini ihlal ettiği tespit edilmiştir. Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 17’nci maddesi şu şekilde ifade edilmiştir:

“Gazeteci, haber ajanslarından veya başka medya kuruluşlarından alarak doğrudan kullandığı veya geliştirdiği haberlerde kaynak belirtmelidir.”

Tek bir cümle veya ifade dahi başka bir kaynaktan alındığında, ilgili kaynağa atıfta bulunulması gazeteciliğin temel ilkelerinden biridir. Bu ilke, hem emeğe saygının hem de okuyucuların doğru bilgilendirilme hakkının bir gereğidir. Avrupa Gazetesi’nin söz konusu haberi, Kıbrıs Postası’nın özel içeriğini kullanarak, herhangi bir kaynak belirtmeden ve haberi basılı yayınlarında sunması, bu temel gazetecilik ilkelerinin açık bir ihlalidir. Bu durum, haberi üreten kuruluşun emeğine saygı göstermediği gibi, okuyucuların doğru bilgiye ulaşma sürecini de zedelemektedir.

Medya Etik Kurulu, yapılan değerlendirmeler sonucunda Avrupa Gazetesi’ne yönelik oybirliği ile uyarma kararı almıştır. Bu uyarı, medya kuruluşlarının kaynak gösterme ve etik ilkelere uyma sorumluluğunu bir kez daha hatırlatmaktadır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Medya Etik Kurulu

MEDYA ETİK KURULU BASIN AÇIKLAMASI

Medya Etik Kurulu’na, Kıbrıslı Gazetesi Haber Müdürü Selda Bektaş tarafından yapılan şikayet üzerine, Zirve Kıbrıs tarafından gerçekleştirilen bir paylaşım incelenmiştir. Şikâyet, Kıbrıslı Gazetesi’nin 23 Aralık Pazartesi günü Adıyaman’a giderken uçakta çektiği ve sosyal medya platformlarında yayımladığı bir videonun, Zirve Kıbrıs tarafından izinsiz bir şekilde logonun kesilerek, kendi içeriği gibi paylaşılmasını içermektedir.

Gazetecilik Etik Deklarasyonu’nun 3. maddesi, başka bir medya kuruluşundan alınan haberlerde kaynağın açıkça belirtilmesini ve haberi üreten kuruluşa yönlendirme yapılmasını zorunlu kılar. Zirve Kıbrıs, Kıbrıslı Gazetesi’ne ait özel içeriği izinsiz bir şekilde kullanmış ve kaynak göstermemiştir. Ayrıca, logonun kesilmesiyle şeffaflık ilkesine aykırı bir tutum sergileyerek okuyucuyu yanıltmıştır. Meslektaş dayanışması ve adil rekabet, meslek etiğinin temel ilkeleri arasındadır. Zirve Kıbrıs, meslektaşlarının emeğine saygı göstermemiş ve etik olmayan bir yöntemle içeriği kendi üretmiş gibi göstermiştir. Bu durum, mesleki dayanışmayı zedelediği gibi adil rekabet kurallarına da aykırıdır.

Bununla birlikte, bir medya kuruluşunun ürettiği özel içerik, o kuruluşun fikri mülkiyet hakları kapsamındadır. Kıbrıslı Gazetesi’nin videosunun izinsiz alınarak logonun kesilmesi ve kaynak belirtilmeksizin paylaşılması, fikri mülkiyet haklarının açık bir ihlalidir. Bu tür ihlaller, gazetecilik mesleğinin saygınlığını zedelemektedir.

Medya Etik Kurulu, yapılan değerlendirmeler sonucunda Zirve Kıbrıs’a uyarı verilmesini kararlaştırmıştır. Bu karar, medya kuruluşlarının kaynak belirtme ve şeffaflık ilkelerine uygun davranma, meslektaşlarının fikri mülkiyet haklarına saygı gösterme ve adil rekabet kurallarına uyarak mesleki etik standartlara bağlı kalma gerekliliklerini hatırlatmaktadır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Medya Etik Kurulu

Medya Etik Kurulu’na, 24 Aralık 2024 tarihinde Erçin Çoban ve Çağkan Neşeli tarafından yapılan başvuru üzerine, Kıbrıs Manşet adlı internet gazetesinde yayımlanan ve Kamalı Haber Ajansı tarafından hazırlanan “Kişisel Verileri İfşa Eden Sanıklar Mahkemeye Çıkarıldı” başlıklı haber incelenmiştir. İnceleme kapsamında, hem şikayetçi Erçin Çoban ile Çağkan Neşeli hem de Kamalı Haber Ajansı Direktörü Evrim Kamalı ile görüşülmüştür. Yapılan değerlendirme sonucunda, haberde Gazetecilik Meslek İlkeleri’ne aykırılıklar tespit edilmiştir.

Medya Etik Kurulu ayrıca yaptığı araştırmalarda, aynı konunun 24 Aralık tarihli Havadis Gazetesi’nde de “Çağkan Neşeli ve Erçin Çoban mahkemede mahkum oldular” başlığıyla yayımlandığını ve aynı ilkeleri ihlal eden bir başka haber daha tespit etmiştir.

Haberlerde, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin birinci maddesi olan “Gazetecinin temel görevi, gerçekleri nesnel bir biçimde, çarpıtmadan, sansürlemeden aktarmaktır” ilkesinin ihlal edildiği belirlenmiştir. Aynı suçtan mahkum olan 4 kişiden yalnızca 2 kişinin suçluymuş gibi gösterilmesi, kamuoyunun eksik ve yanıltıcı bilgilendirilmesine neden olmuştur. Bu durum, hem toplumda yanlış algılar oluşturmuş hem de bireylerin onurunun zedelenmesine yol açmıştır.

Ayrıca, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin üçüncü maddesi olan “Haber, yorum ve görüşler okur ve izleyicinin yayının niteliğini anlayabilmesini sağlayacak biçimde, açıkça birbirinden ayrılmalıdır” ilkesinin de ihlal edildiği tespit edilmiştir. Haberde kullanılan dil, bazı sanıkların tüm suçun sorumlusuymuş gibi lanse edilmesine neden olmuş ve habercilikte nesnellik ilkesini zedelemiştir. Gazetecilikte yorum ve haberin ayrıştırılması, etik haberciliğin temel ilkelerinden biridir.

Yapılan değerlendirme sonucunda, Medya Etik Kurulu, haberi yayımlayan Kıbrıs Manşet ile Havadis Gazetesi’ni ve haberi hazırlayan Kamalı Haber Ajansı’nı uyarma kararı almıştır. Bu uyarı, kuruluşların gazetecilik etiğine uygun davranmaları ve toplumun doğru bilgilendirilmesini sağlamak adına daha dikkatli olmaları gerektiği yönündedir.

Medya Etik Kurulu olarak, haberlerin bireylerin haklarına zarar vermeden, nesnel, doğru ve tarafsız bir şekilde hazırlanmasının hem etik bir gereklilik hem de toplumsal güvenin teminatı olduğunu bir kez daha vurguluyoruz.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Medya Etik Kurulu

Medya Etik Kurulu, 18 Aralık 2024 tarihli “Bugün Kıbrıs” internet gazetesinde Ayşemden Akın imzasıyla yayımlanan, “Krediyle Arsa, YAPSAT’la Servet” başlıklı ve İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’a yönelik iddiaları içeren haber hakkında, bizzat Bakan Oğuz’dan gelen şikâyeti değerlendirmiş ve haberi Gazetecilik Meslek İlkeleri açısından incelemeye almıştır.

Bakan Dursun Oğuz ve gazeteci Ayşemden Akın’ın görüşlerini dinleyen Medya Etik Kurulu, yapılan incelemede gazetenin tarafların görüşlerine başvurduğunu ve İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’un açıklamalarına detaylı şekilde yer verdiğini tespit etmiştir. Bakan Oğuz’un hem kurul hem de gazeteyle paylaştığı belgelerin, kişisel verileri koruma hassasiyetiyle yayımlanmamasının makul olduğu değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 3. maddesi olan “Haber, yorum ve görüşlerin açıkça birbirinden ayrılması” ve 4. maddesi olan “Tarafların görüşlerine yer verilmesi ve nesnel haber yapılması” ilkelerine uygun hareket edildiği görülmüştür.

Dünyada siyasiler başta olmak üzere, kamuya mal olmuş kişilerle ilgili konular her zaman yüksek haber değeri taşır. Burada da bir bakan ile ilgili iddiaların araştırılarak, kanıtlar üzerinden haber yapılması oldukça anlaşılırdır. Bu bağlamda, Medya Etik Kurulu, haberin Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 22. maddesinde yer alan “Özel yaşamın gizliliği esastır. Üstün bir kamu yararı olmadıkça veya kişinin rızası alınmadıkça özel yaşamın gizliliğini ihlâl eden habercilik yapılmamalıdır” ilkesine de uygun olduğunu belirlemiştir.

Gazeteci, haberini yaparken birçok farklı kaynaktan verilerini doğrulatma sorumluluğu taşır. Medya etiğinin gelişmesi ve demokrasinin temel noktalarından biri de habere ulaşma hakkının korunmasıdır. Bu noktada Bakan Oğuz’un gazeteci Ayşemden Akın’ın sorularına yanıt vermesi ve veri paylaşması, takdir edilmesi gereken bir tutumdur. Demokratik toplumlarda beklenen bu tutuma rağmen, bir gazetecinin suç içermeyen bir haberle ilgili polise ifade vermek zorunda bırakılması, medya etiği, basın özgürlüğü ve demokrasi açısından ürkütücüdür.

Bakan Dursun Oğuz, haberin içeriği ile başlığının örtüşmediği ve mağduriyet yarattığı yönünde de şikâyetini dile getirmiştir. Haber başlıklarının gazetecilik açısından büyük öneme sahip olduğunun bilinciyle yapılan değerlendirmede, söz konusu başlığın maksadını aşabileceği ve yönlendirme içerdiği tespit edilmiş; ancak başlığın basın özgürlüğü ve haber içeriği arasındaki denge dikkate alınarak, etik ihlal içermediği sonucuna varılmıştır.

Bu bağlamda, söz konusu haberde herhangi bir etik ihlal veya gazetecilik ilkelerine aykırı bir bulguya rastlanmamıştır. İnceleme sonucunda, ilgili haberin etik kurallara uygun olduğuna oybirliği ile karar verilmiş ve başka bir işlem yapılmasına gerek duyulmamıştır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Medya Etik Kurulu

Medya Etik Kurulu’nun web sitelerine yönelik rutin denetimleri sırasında, 13 Aralık 2024 tarihinde bazı haber sitelerinde yayımlanan ve Kamalı Haber imzasıyla servis edilen “Hırsız Kardeşler ve Suç Ortakları 300’e Yakın Giyim ve Aksesuar Çaldı” başlıklı haber tespit edilmiştir. Yapılan incelemede, söz konusu haberin Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin çeşitli maddelerini ihlal ettiği belirlenmiştir.

Haberde, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 4. maddesi olan Masumiyet Karinesi açıkça ihlal edilmiştir. Suçluluğu yargı kararıyla kesinleşmemiş kişilerin suçlu ilan edildiği görülmüştür. Basın etiği gereği, mahkeme kararı olmadan kimse suçlu ilan edilemez.

Ayrıca, haber içeriği Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 22. maddesinde belirtilen kişilik haklarını da ihlal etmektedir. Haberde, ismi geçen kişilerin onuru zedelenmiş ve mahkeme kararı olmadan kamuoyunda suçlu algısı oluşturulmuştur.

Bu ihlaller nedeniyle, Medya Etik Kurulu olarak Kamalı Haber’e kınama kararı verilmiştir. Kurulumuz, Kamalı Haber’e abone olan gazetelere, çalışma yöntemlerini gözden geçirmeleri ve etik dışı haberlere tevessül etmemeleri çağrısında bulunmaktadır. Bu tür habercilik, gazetecilik ilkelerine aykırıdır ve mesleki saygınlığa zarar vermektedir.

Kurulumuz, söz konusu haberin erişimden kaldırılmasını ve/veya isimlerin kapatılmasını talep ederken, tüm medya kuruluşlarını etik kurallara uygun ve sorumlu gazetecilik yapmaya davet etmektedir.

Medya Etik Kurulu

5 Aralık 2024 tarihinde Kıbrıs Türk Haber Sitesi’nde yayımlanan “Güneyden Sonra Kuzey’de de Davalar Sırada!” başlıklı haberle ilgili olarak, haberde ismi geçen kişinin avukatı İzzi Okray tarafından Medya Etik Kurulu’na bir şikâyet dilekçesi iletilmiştir. Kurulumuz, söz konusu haberle ilgili değerlendirme yapmış ve Kıbrıs Türk Haber Sitesi’nin yayımladığı haberin Gazetecilik Meslek İlkeleri’ne aykırılıklar içerdiğini tespit etmiştir.

Medya Etik Kurulu’nun yaptığı incelemede, haberde Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 4’ünc maddesi olan “Masumiyet Karinesi” ilkesinin açıkça ihlal edildiği belirlenmiştir. Haber içeriğinde, ismi geçen kişinin suçu kesinleşmemiş olmasına rağmen suçlu ilan edildiği anlaşılmıştır. Bu durum, ilgili kişinin kişilik haklarını zedelemekte ve kamuoyunda mahkeme kararı olmadan suçlu algısı yaratmaktadır. Basın etiği, bireylerin haklarının korunmasını ve kişilik haklarına saygıyı zorunlu kılar. Yargı kararıyla suçluluğu sabit olmadıkça, hiç kimsenin suçlu ilan edilemeyeceği ve adil yargılanma hakkına sahip olduğu gerçeği, basın etiğinin temel ilkelerindendir.

Öte yandan, haberdeki iddiaların doğruluğu teyit edilmeden yayımlandığı da görülmektedir. Bu durum, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin ilk maddesi olan “Nesnellik ve Tarafsızlık” maddesine aykırılık içermektedir. Haberlerin, doğruluğu kanıtlanmış bilgilere dayanması ve tarafsız bir biçimde sunulması gerekmektedir. Haberin bu şekilde yayımlanması, kamuoyunu yanıltıcı nitelik taşımaktadır.

Yukarıda belirtilen ilgili maddeler çerçevesinde, Kurulumuz oy birliğiyle Kıbrıs Türk Haber Sitesi’ne uyarı verilmesine karar vermiştir. Ayrıca, söz konusu haberin masumiyet karinesine aykırı olduğu, kişilik haklarını ihlal ettiği ve nesnellik ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle erişimden kaldırılması ve İnternet Gazeteciliği Deklarasyonu’nun 11. maddesi olan “tekzip ve cevap hakkına saygı gösterilmesi” ilkesine dayanarak, avukat İzzi Okray tarafından talep edilen tekzip metninin gazetede yayımlanması gerektiği yönünde çağrıda bulunma kararı almıştır.

Saygılarımızla

Medya Etik Kurulu

Medya Etik Kurulu, yeniden yapılanma sürecinin ardından, kurumsal paydaşlarla iş birliklerini güçlendirme ve diyalog yollarını artırmak amacıyla nezaket ziyaretlerine başladı. Bu kapsamda bugün gerçekleştirilen ilk ziyaretler, Polis Genel Müdürlüğü ve Yayın Yüksek Kurulu’na yapıldı.

Kurul Başkanı Aysu Basri Akter, Kurul Başkan Yardımcısı Çağdaş Öğüç ve Kurul Üyeleri Yetin Arslan ile Nezire Gürkan, Polis Genel Müdürlüğü ve Yayın Yüksek Kurulu ile olası iş birliklerini ele alarak, medya etiği ve kurumların toplumsal sorumlulukları konularında görüş alışverişinde bulundu.

Polis Genel Müdürlüğü’nde, Polis Genel Müdürü Kasım Kuni, Polis Genel Müdür Birinci Yardımcısı Ali Adalıer ve Polis Basın Subayı Müfettiş Yılmaz Hacıoğulları tarafından karşılanan heyet, medya etiği ve haber kaynağı olarak Polis Basın Subaylığı’nın medyadaki rolü üzerine görüşme gerçekleştirildi. Yayın Yüksek Kurulu ziyaretinde ise Başkan Feyzi Hansel ve Kurul Üyeleri Yasemin Saban, Hüseyin Gürlek ile medyanın denetimi ve etik standartlarının yükseltilmesi konuları ele alındı.

Medya Etik Kurulu tarafından yapılan açıklamada, ziyaretler sırasında ele alınan konuların kurumlar arası iş birliklerini ve medya etiğini güçlendirme konusunda önemli olarak nitelendirilirken, medya sektöründe şeffaflık, hesap verebilirlik ve etik standartların korunması ve geliştirilmesi için çalışmaların devam edeceği bildirildi.

Medya Etik Kurulu, medyada yer alan mahkeme haberlerinde çok sık ihlal edilen “masumiyet karinesine saygı” ilkesiyle ilgili yeni bir kınama kararı yayımladı.

Kıbrıs Manşet adlı internet haber sitesinde, Kamalı Haber imzasıyla 4 Aralık 2024 tarihinde yayınlanan “Uyuşturucu zanlılarına 7 gün tutukluluk”, “Lefkoşa’da Bıçaklı Saldırı: Tutuksuz Yargılanacak”, “CÖŞ Ekipleri Şüphelendi, Üzerinden Uyuşturucu Çıktı” ve “Kaçak Zanlı Mahkemeye Çıkarıldı” başlıklı haberlerin tamamının, Gazetecilik Meslek İlkelerinin “basın yayın organları masumiyet karinesine saygılı olmalı, suçluluğu yargı kararıyla sabit olmadıkça herhangi bir kişiyi suçlu ilan edecek yayın yapmaktan kaçınmalıdır. Yargı süreci devam eden davalarda iddialar ve savunmalar adil ve dengeli biçimde aktarılmalıdır” diyen 4. maddesini açıkça ihlal ettiği gerekçesiyle, Kıbrıs Manşet ve Kamalı Haber Ajansı’nı oybirliği ile kınama kararı almıştır.

Medya Etik Kurulu, özellikle mahkeme haberlerinde yapılan bu hak ihlalinin, popüler olma, daha fazla okunma uğruna yapılan ve kabul edilemez bir ihlal olduğuna vurgu yaparak, suçluluğu kanıtlanana kadar herkesin suçsuz olduğu ilkesini bir kez daha hatırlattı. Kurul, hakkında henüz hüküm verilmemiş kişilerin “suçlu” değil, “zanlı” olduğunu, bu kişilerin açık isim ve fotoğraflarının yayınlanmasının temel haklara saldırı olduğunu vurgulayarak, Kıbrıs Manşet ve Kamalı Haberi söz konusu haberlerle ilgili uygun düzenlemeyi derhal yapmaya ve meslektaşları medya etik ilkeleri konusunda daha hassas ve duyarlı olmaya çağırdı.