KARAR 19: Havadis gazetesi, “nefret söylemi” içeren ilânı yayımlamamalıydı (24 Ocak 2014)
Gazeteci Murat Kanatlı, Medya Etik Kurulu’na yazdığı yazıda, Havadis gazetesinde 16 Ocak 2014 tarihinde yayımlanan, “Halkımız Karar Versin!” başlıklı ve Kıbrıs Türk İslam Cemiyeti imzalı ilânı şikâyet etti. İlânla ilgili sosyal medyada da çok sayıda kişi tepki gösterdi. Medya Etik Kurulu olarak, Havadis gazetesinden ilanla ilgili açıklama talep ettik, ancak gazeteden bir cevap gelmedi. Öte yandan, Havadis gazetesi Genel Müdür ve Genel Yayın Yönetmeni Başaran Düzgün, www.gazete360 haber sitesine yaptığı kısa açıklamada, genel yayın politikalarının, farklı olsa da her görüşe yer vermek olduğunu ifade etti. Haber sitesindeki konuyla ilgili haberde, Başaran Düzgün’ün, “Görüşler doğru da olsa yanlış da olsa kamuoyunun her görüşü bilme hakkı vardır. Bu çerçevede bastık bu ilanı. Politikamız da budur” dediği aktarıldı.
Medya Etik Kurulu olarak yaptığımız değerlendirmede, ilânın içeriğinin “nefret söylemi” barındırdığı kararına ulaştık.
Nefret söylemi, “cinsiyet, cinsel yönelim, ırk, din, etnik köken, ulusal köken, ten rengi, bedensel veya zihinsel engellilik gibi özelliklerinden dolayı kişi ve gruplara yönelik olarak takınılan ayrımcı, aşağılayıcı, göz korkutucu, yıldırıcı, düşmanca ve/veya önyargılı ifadeleri içerir.”
Kurulumuz, bu tanımdan hareketle, yayımlanan ilanda ayrımcı, aşağılayıcı, düşmanlık içeren ve önyargılı ifadelere yer verildiği kanaatine ulaşmıştır. Kişilerin ve sivil toplum örgütlerinin ifade özgürlüğü çerçevesinde farklı ve aykırı görüşlerini özgürce ifade edebilmeleri bir insan hakkıdır. Ancak bu hak sınırsız değildir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğünü tanımlayan 10. maddesinde, bu özgürlüğün hangi koşullarda sınırlanacağı açıkça belirtilmiştir. Bu madde çerçevesinde, nefret söyleminin hukuksal korumaya sahip olmadığı açıktır.
Medya Etik Kurulu olarak, medyanın sadece yayımladığı haberlerde ve yorumlarda değil, reklam ve ilanlarda da nefret söylemine aracılık etmememesi gerektiğini düşünüyoruz. Havadis gazetesi, bu ilânı yayımlamakla, Gazetecilik Meslek İlkeleri içinde yer alan, “Irka, milliyete, etnik kökene, cinsel kimliğe, cinsel yönelime, dile, dine ve mezhebe yönelik ayrımcılığı teşvik edecek yayın yapılmamalıdır,” şeklindeki ilkeyi ihlâl etmiştir. Kurulumuz, Havadis gazetesini uyarma ve benzer durumlarda daha dikkatli olmaya davet etme kararı almıştır.