Masumiyet Karinesine aykırı yayına kınama

Bu içeriği paylaş

02 Temmuz 2025 tarihinde Özgür Gazete’de yayımlanan manşet haberde, haklarında yargı süreci devam eden iki zanlının isimleri ve yüzleri açık şekilde kamuoyuna sunulmuş, “çirkef”, “para kapısı”, “sözde kamu görevlisi” gibi ifadelerle bu kişilerin suçlu oldukları yönünde kesin yargılar ima edilmiştir. Haberin içeriğinde kullanılan dil ve görseller, hem habercilik etiğine hem de hukukun temel ilkelerine açıkça aykırıdır.

Söz konusu yayın üzerine, zanlılardan biri olan Ali Arslan, Medya Etik Kurulu’na başvurarak duruşma sırasında izinsiz şekilde fotoğrafının çekildiğini, herhangi bir mahkeme kararı bulunmaksızın adının ve yüzünün kamuoyuyla paylaşıldığını belirtmiş; bu durumun yalnızca kendi mesleki onurunu değil, ailesini ve çocuklarını da olumsuz etkilediğini ifade etmiştir. Arslan, söz konusu yayının hem özel hayatın gizliliğini ihlal ettiğini hem de masumiyet ilkesine aykırı biçimde kamuoyunu yönlendirdiğini dile getirmiştir.

Kurul tarafından yapılan değerlendirmede, haberin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası’nın 18. maddesinde düzenlenen “masumiyet karinesi” ilkesini açıkça ihlal ettiği tespit edilmiştir. Anayasa’ya göre, “Bir suçtan sanık herkes, suçluluğu yasaya uygun olarak ispat edilinceye kadar suçsuz sayılır.” Bu hüküm, yalnızca yargı için değil, kamuoyunu etkileyen her türlü medya yayını için de bağlayıcıdır.

Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 4. Maddesi ise basın yayın organlarının masumiyet karinesine saygılı olması gerektiğini açık biçimde ortaya koyar. Maddede, “Suçluluğu yargı kararıyla sabit olmadıkça herhangi bir kişiyi suçlu ilan edecek yayın yapılmamalıdır. Yargı süreci devam eden davalarda iddialar ve savunmalar adil ve dengeli biçimde aktarılmalıdır” denilmektedir. Buna karşın söz konusu haberde, zanlıların suçlu olduğu yönünde kamuoyunu yönlendiren bir dil benimsenmiş; iddialar, yargı süreci tamamlanmadan kesin hüküm gibi sunulmuştur. Haberde nesnellik ilkesi gözetilmemiştir.

Bu bağlamda, Medya Etik Kurulu, yapılan şikâyet ve haber içeriği çerçevesinde yaptığı değerlendirme sonucunda;

Özgür Gazete’yi, yargı süreci devam eden bireyleri açık kimlik ve yüzleriyle kamuoyuna teşhir ederek masumiyet karinesini ihlal etmesi; kişilik haklarını zedeleyen, sosyal bütünlüğü riske atan yayın dili ve gazetecilik etik kurallarını göz ardı eden habercilik anlayışı nedeniyle kınamaya karar vermiştir.

Ayrıca Medya Etik Kurulu’nun bir gün önce bazı internet medya kuruluşlarına yönelik verdiği kınama kararının ardından, aynı cinsel taciz haberine dair yazılı basında da benzer ihlallerin yer aldığı tespit edilmiştir.

Yeni Bakış ve Diyalog gazeteleri, mağdurun kimliğini açığa çıkarabilecek unsurlar içeren bir dil kullanmış, yargı süreci devam eden zanlının açık ismini ve fotoğrafını yayımlayarak, masumiyet karinesini ihlal etmiştir.

Bu tür yayınlar, yalnızca hukuka değil, aynı zamanda mağdurun onuruna ve mahremiyetine zarar vererek, ikinci kez mağduriyet yaratmaktadır. Haber verme hakkı, kamuoyunun bilgilendirilmesi açısından elzemdir. Ancak bu hak, hiçbir zaman bireyin temel hak ve özgürlüklerinin, özel hayatının ve adil yargılanma hakkının önüne geçemez.

Medya Etik Kurulu olarak, basın ve ifade özgürlüğünün korunmasının, hukukun üstünlüğü, insan onuru, özel hayatın gizliliği ve çocukların korunması gibi temel değerlerle birlikte düşünülmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatıyoruz.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Medya Etik Kurulu