Medya Etik Kurulu’nun mevcut üyeleri görev sürelerinin ilk yılını tamamlamıştır. Kurul, 2024–2025 dönemi boyunca medya alanında etik ilkelere uyumu, doğruluk ve bağımsızlık kültürünü, kamusal sorumluluk bilinciyle birlikte güçlendirmeye yönelik çalışmalar yürütmüştür.
1. Başvurular ve Değerlendirme Süreci
Geçtiğimiz bir yılda, kurulun resmi iletişim adresine toplam 81 bireysel veya kurumsal şikayet başvurusu ulaşmıştır. Yapılan ön değerlendirmeler sonucunda, bu başvurulardan 12’si hakkında etik ihlal unsuru bulunmadığı kanaatine varılmış, 25’i ile ilgili ise medya kuruluşlarıyla temasa geçilerek gerekli düzenlemelerin yapılması sağlanmıştır. Bu nedenle, söz konusu dosyalar ileriye taşınmadan sonuçlandırılmıştır.
2. Uyarma ve Kınama Kararlarının Temel Kategorileri
Kurul, aynı dönemde 57 adet basın açıklaması yayımlamıştır. Bu açıklamalardan 13 tanesi, herhangi bir şikayete bağlı kalmaksızın, kurulun tespit ettiği etik ihlallerle ilgili yayımlanan açıklamalardır. Geride kalan yılda yapılan uyarma ve kınama kararları aşağıdaki konu başlıklarında yoğunlaşmıştır:
i) Doğrulanmamış veya kaynağı belirsiz bilgi içeren yayınlar,
ii) Tarafsızlık, denge ve karşı görüş hakkı ilkelerine uyulmaması,
iii) Masumiyet karinesinin ihlali,
iv) Yayın dili ve görsellerin gazetecilik meslek ilkeleriyle uyumsuzluğu.
Kararların neredeyse tamamı dijital medya mecralarına ilişkindir. Bu durum özellikle çevrimiçi haber üretim süreçlerinde doğrulama ve kaynak kontrolü mekanizmalarının güçlendirilmesi gerekliliğine işaret etmektedir.
3. Bilgilendirme ve Farkındalık Çalışmaları
Kurul, yalnızca karar süreçleriyle değil, aynı zamanda toplumsal farkındalık yaratmaya yönelik iletişim faaliyetleriyle de etkinlik göstermiştir. Bu kapsamda, 39 adet kamu spotu ve bilgilendirici dijital içerik hazırlanarak kurulun sosyal medya hesapları üzerinden yayımlanmış, ayrıca bu içeriklerden biri Bayrak Radyo Televizyon Kurumu (BRTK) ekranlarında kamuoyuyla paylaşılmıştır.
4. Deklarasyon ve Paydaş İşbirlikleri
Kurul, İnternet Gazeteciliği Deklarasyonu’nun güncellenmesi amacıyla 2025 yılı içerisinde bir çalıştay düzenlemiştir. Çalıştaya akademisyenler, basın temsilcileri ve medya uzmanları katılım sağlamış; gerçekleştirilen görüş alışverişi sonucunda güncellenen metin 24 Mayıs 2025 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Bu süreçle birlikte medya kuruluşlarıyla deklarasyon imza yenileme süreci başlatılmıştır.
Kurul, aynı zamanda medya ekosisteminde yer alan paydaş kurumlarla da istişare toplantıları gerçekleştirmiştir. Görüşülen kurumlar arasında Polis Genel Müdürlüğü, Türk Ajansı Kıbrıs (TAK), Yayın Yüksek Kurulu (YYK), Bayrak Radyo Televizyon Kurumu (BRTK) ve Kişisel Verileri Koruma Kurulu yer almaktadır. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) ile de işbirliği talebi iletilmiş olup, bu konuda henüz geri dönüş alınmamıştır.
5. Medya Alanında Etik Duyarlılığın Gelişimi
Medya kuruluşlarında etik duyarlılığın belirgin biçimde arttığını gözlemlenmektedir. Birçok haber merkezinde doğrulama, masumiyet karinesi ve mahremiyet ilkelerine önceki yıllara kıyasla daha fazla dikkat gösterildiği, habercilik pratiklerinde öz denetim eğiliminin güçlendiği tespit edilmiştir. Kurul, bu gelişmeyi olumlu bulmakta ve sürece katkı sağlayan tüm medya temsilcilerine teşekkür etmektedir.
6. Tekrarlayan İhlaller ve Yeni Uygulama
Öte yandan, son dönemde bazı medya organlarının, etik ihlal oluşturduğunu bilmesine rağmen etkileşim ve erişim kaygısıyla bazı içerikleri yayımlamaya başladığını gözlemlemektedir. Kurul üyelerinin ilgili yayınlar sonrasında iletişime geçtiği gazete yöneticilerinin içeriği kaldırdığı da dikkate alındığı zaman, bu davranışın kurulun iyi niyetinin suistimali anlamına geldiği değerlendirilmektedir. Bu kapsamda, tekrarlayan etik ihlallerde uyarı amaçlı doğrudan temas yöntemi sonlandırılacak; bundan sonraki süreçte ilgili medya kuruluşu hakkında doğrudan basın açıklaması yayımlanarak kamuoyu bilgilendirilecektir.
7. Kurumsal İletişim ve Dijital Altyapı Güncellemeleri
Geçtiğimiz yıl içerisinde kurulun resmî web sitesi güncellenmiş, içerik yapısı yeniden düzenlenmiş ve daha modern, erişilebilir ve kullanıcı dostu bir arayüz tasarımıyla hizmete sunulmuştur. Bu güncelleme kapsamında, kurulun tüm basın açıklamaları ile uyarma ve kınama kararlarının tamamı ayrıca toplantılarda alınan kararlar sistematik biçimde yayımlanarak kamuoyunun erişimine açık hale getirilmiştir. Böylece hem şeffaflık hem de hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda kurulun dijital görünürlüğü ve kurumsal iletişim kapasitesi önemli ölçüde güçlendirilmiştir.
8. Sonuç yerine
Medya Etik Kurulu olarak, görev süremizin ilk yılında medya sektöründe etik denetim, öz düzenleme ve kurumsal farkındalık alanlarında ölçülebilir bir ilerleme sağlandığını düşünmekteyiz. Temel gazetecilik ilkelerinin hem haber merkezlerinde hem de dijital yayıncılık ortamlarında daha görünür hale geldiği gözlemlenmektedir.
Kurulun temel hedefi, medya alanında etik kültürün sürdürülebilir biçimde kurumsallaşmasını, medya profesyonellerinde kamusal sorumluluk ve mesleki etik bilincinin güçlendirilmesini ve toplumun doğru, güvenilir ve doğrulanabilir bilgiye erişim hakkının korunmasını sağlamaktır. Bu çerçevede, Kurul kararlarının yalnızca yaptırım aracı olarak değil, aynı zamanda sektörel öz denetim mekanizmalarının gelişimini destekleyen normatif ve rehber nitelikte belgeler olarak değerlendirilmesi esastır.